Fotografowanie zaćmień Słońca | Astrofotografiaastrofotografia.dl.pl | aktualizacja 2023.12.19 [135 dni temu] |
|
Słońce | Księżyc | Zaćmienia | Planety | Komety | Koniunkcje | Gwiazdy | Obiekty mgławicowe | Zjawiska |
Słońce jest najjaśniejszym obiektem na ziemskim niebie i aby uzyskać właściwie naświetlony obraz zaćmionej tarczy słonecznej należy ograniczyć ilość światła docierającego się do negatywu. Można to uzyskać przez zastosowanie odpowiednich filtrów, zmniejszenie średnicy wejściowej obiektywu, skrócenie czasu ekspozycji i zastosowanie materiału negatywowego o jak najmniejszej czułości. W czasie fotografowania częściowego zaćmienia Słońca należy zachować szczególną ostrożność, aby nie uszkodzić wzroku zbyt silną wiązką promieni świetlnych. Nie jest także zalecane stosowanie aparatu fotograficznego wyposażonego w światłomierz, gdyż może on zostać uszkodzony. UWAGA!!! W czasie obserwacji zaćmienia Słońca nie wolno patrzyć na Słońce przy użyciu jakiegokolwiek instrumentu optycznego, jeżeli nie jest wyposażony w odpowiednie filtry, gdyż grozi to uszkodzeniem wzroku!
Aby jak najdokładniej zarejestrować na zdjęciach poszczególne fazy zaćmienia Słońca, do jego fotografowania należy używać obiektywów długoogniskowych. Jedynie do uzyskania zdjęcia przedstawiającego przebieg całego zaćmienia na jednej klatce filmu najlepiej nadaje się obiektyw szerokokątny lub standardowy, o ogniskowej równej od około 28 do 58 milimetrów. Poszczególne fazy zaćmienia będą dość dobrze widoczne już na zdjęciach wykonanych teleobiektywem o ogniskowej 135 do 200 milimetrów. Najlepiej jednak nadają się do tego celu obiektywy fotograficzne posiadające długość ogniskowej od 500 do 1000 milimetrów. Dodatkowe zwiększenie ogniskowej uzyskać można poprzez użycie telekonwertera lub zastosowanie jednego z opisanych poniżej układów optycznych.
W celu zwiększenia skali odwzorowania w astrofotografii stosuje się różnego rodzaju układy optyczne, w skład których wchodzą: instrument optyczny, np. luneta, teleskop lub lornetka oraz aparat fotograficzny z obiektywem lub bez. * Układ ogniskowy - aparat fotograficzny bez obiektywu należy umieścić na miejscu okularu w ognisku instrumentu optycznego. Ogniskowa w tym przypadku jest równa długości ogniskowej obiektywu instrumentu optycznego. Dodatkowe zwiększenie ogniskowej zapewnić może umieszczenie telekonwertera pomiędzy aparatem a obiektywem. Ogniskowa tego układu wzrośnie tyle razy ile wynosi krotność telekonwertera, zwykle 2 lub 3 razy. Jeszcze dalsze wydłużenie ogniskowej jest możliwe poprzez umieszczenie pomiędzy telekonwerterem a aparatem fotograficznym jednego lub kilku pierścieni pośrednich stosowanych w makrofotografii. * Układ pozaogniskowy - aparat fotograficzny z obiektywem standardowym należy umieścić za okularem instrumentu optycznego. Wypadkowa ogniskowa tego układu optycznego równa jest iloczynowi powiększenia instrumentu optycznego i długości ogniskowej obiektywu aparatu fotograficznego. * Projekcja okularowa - aparat fotograficzny bez obiektywu należy umieścić za okularem instrumentu optycznego. Wypadkowa ogniskowa w tym przypadku zależy od odległości aparatu od okularu oraz od powiększenia instrumentu optycznego i można ją w szerokim zakresie zmieniać zbliżając i oddalając aparat od okularu, aż do uzyskania bardzo długich ogniskowych. Długość ogniskowej można wyliczyć ze wzoru: F' = F * [(d / f) - 1], gdzie F' - wypadkowa ogniskowa, F - ogniskowa obiektywu instrumentu optycznego, d - odległość okularu od negatywu, f - ogniskowa okularu, wszystkie wartości w jednakowych jednostkach, np. w milimetrach. W każdym z tych układów optycznych światłosiłę obliczyć można dzieląc średnicę obiektywu instrumentu optycznego przez wypadkową ogniskową układu.
Najbardziej polecane do fotografowania Słońca są filtry obiektywowe, do których zaliczyć można różnego rodzaju filtry szklane, foliowe oraz wykonane z folii Mylar. Pomimo swej wysokiej ceny dają obraz bardzo dobrej jakości i nie stwarzają niebezpieczeństwa pęknięcia. Filtry zakładane na okular posiadają dużo mniejsze rozmiary, przez co są tańsze, lecz przechodząca przez niewielką powierzchnię filtru mocna wiązka światła zebranego przez obiektyw powoduje nagrzewanie się filtru, co może spowodować jego pęknięcie. Można także zastosować innego rodzaju filtry, występujące naturalnie w przyrodzie. Gdy zaćmione Słońce w czasie wschodu lub zachodu znajduje się na niewielkiej wysokości nad horyzontem rolę filtru pełnią grube warstwy atmosfery ziemskiej. Innym rodzajem naturalnego filtru jest gęsta mgła, nie pogarsza ona ostrości obrazu, pozwala natomiast osłabić blask Słońca do tego stopnia, że można na nie patrzyć przez instrument optyczny bez obawy o uszkodzenie wzroku. Również niektóre rodzaje chmur mogą w znaczący sposób zmniejszyć jasność Słońca.
Film stosowany do fotografowania częściowego Słońca powinien charakteryzować się małą czułością, najlepiej 50 lub 100 ISO. Jedynie w przypadku gdy posiadane filtry wymagają stosowania dłuższych czasów ekspozycji wskazane jest użycie filmu o większej czułości, na przykład 200 lub 400 ISO. Także do fotografowania całkowitego zaćmienia Słońca najbardziej odpowiednie są filmy o większej czułości, od 200 do 800 ISO.
Podczas fotografowania częściowego zaćmienia Słońca należy zredukować w dużym stopniu ilość światła dostającego się przez obiektyw. Bardzo dobrze nadają się do tego celu mocne filtry szklane lub foliowe zakładane przed obiektywem. Nie polecane są filtry umieszczane za okularem, gdyż stwarzają niebezpieczeństwo pęknięcia w wyniku zbyt mocnego nagrzania. Aby Słońce miało na negatywie odpowiednio duże rozmiary należy użyć obiektywu o ogniskowej przynajmniej 200 milimetrów. Najbardziej odpowiednia do fotografowania zaćmień ogniskowa zawiera się w przedziale od 1 do 2 metrów. Po przekroczeniu tej wartości obraz Słońca nie zmieści się na klatce o wymiarach 24 x 36 milimetrów. Film używany do fotografowania częściowych zaćmień powinien się charakteryzować jak najmniejszą czułością, najlepiej nie większą niż 100 ISO. Podczas fotografowania zaćmienia ze względu na blask Słońca nie jest możliwe określenie, czy ostrość jest idealna, więc należy ją ustawić wcześniej na innym obiekcie, np. Księżycu lub wschodzącym Słońcu. Ciekawie wygląda zdjęcie ukazujące cały przebieg zaćmienia. Do jego wykonania konieczny jest aparat mający możliwość wielokrotnej ekspozycji wyposażony w obiektyw krótkoogniskowy. Zdjęcia należy wykonywać w regularnych odstępach czasu, najlepiej pięcio- lub dziesięciominutowych. Pamiętać należy o zastosowaniu odpowiednich filtrów oraz o takim ustawieniu aparatu, aby droga Słońca wypadła po przekątnej lub wzdłuż kadru. O tym, czy zdjęcia będą prawidłowo naświetlone można się przekonać wykonując serię próbnych zdjęć Słońca na pewien czas przed zaćmieniem. W czasie robienia zdjęć należy chronić oczy oraz wewnętrzny światłomierz aparatu fotograficznego przed zbyt mocnym światłem.
W czasie fotografowania całkowitego zaćmienia Słońca należy kierować się nieco innymi zasadami niż w czasie zaćmienia częściowego. Na zdjęciu ma się zmieścić nie tylko tarcza Słońca, lecz także jego korona. Wymaga to użycia obiektywu o ogniskowej około 1 metra. Ponieważ ilość światła w czasie zaćmienia całkowitego gwałtownie maleje, należy zdjąć z obiektywu wszystkie filtry, użyć filmu o wyższej czułości, najlepiej 200 lub 400 ISO, a czas naświetlania wydłużyć kilkakrotnie. Najlepiej wykonać większą ilość zdjęć na różnych czasach naświetlania a na każdym z nich zaćmienie będzie wyglądało nieco inaczej. Aby zdjęcia wyszły ostro na czasie naświetlania rzędu pół sekundy należy obiektyw umieścić na mocnym statywie.
Czas ekspozycji zaćmienia Słońca trudno jest określić za pomocą wzorów lub tabel, gdyż zależy on od wielu czynników takich jak np. stopień osłabienia światła przez filtr czy wysokość Słońca nad horyzontem. Dlatego też najlepiej jest określić czas ekspozycji za pomocą wewnętrznego światłomierza aparatu fotograficznego. Można to zrobić jedynie wtedy, gdy obraz na matówce oglądany gołym okiem nie jest zbyt jasny, w przeciwnym wypadku zbyt duża ilość światła może doprowadzić do uszkodzenia światłomierza. Innym sposobem jest wykonanie zdjęć próbnych za pomocą danego układu optycznego z różnymi czasami naświetlania zapisując parametry ekspozycji dla każdego ujęcia. Czas ekspozycji użyty do uzyskania zdjęcia, które okazało się najlepiej naświetlone można stosować do wykonywania zdjęć zaćmienia pamiętając o jego skorygowaniu w przypadku użycia filmu o innej czułości lub układu optycznego o innych parametrach.
» Zaćmienie Słońca 1996.10.12 |
|
|
Słońce | Księżyc | Zaćmienia | Planety | Komety | Koniunkcje | Gwiazdy | Obiekty mgławicowe | Zjawiska |
152372 | e-mail: