Fotografowanie Księżyca | Astrofotografia

astrofotografia.dl.pl | aktualizacja 2023.12.19 [136 dni temu]

Słońce | Księżyc | Zaćmienia | Planety | Komety | Koniunkcje | Gwiazdy | Obiekty mgławicowe | Zjawiska

Należy pamiętać o tym, że jeżeli wypadkowa ogniskowa układu optycznego jest mniejsza od 2000 milimetrów, w kadrze zmieści się cała tarcza Księżyca, w przeciwnym przypadku na zdjęciu będzie widoczny tylko jej fragment, za to z większą ilością szczegółów. W pewnym zakresie na rozmiary Księżyca na negatywie wpływa odległość Księżyca od Ziemi.

Na ostrość i jasność obrazu wpływa także wysokość Księżyca nad horyzontem. Grube warstwy ziemskiej atmosfery osłabiają jego blask, a drgania spowodowane ruchami mas powietrza pogarszają jakość obrazu. Zjawiska te szczególnie się uwidaczniają, gdy Księżyc znajduje się nisko nad horyzontem, dlatego też najlepiej wykonywać zdjęcia w czasie jego górowania. W ciągu miesiąca Księżyc przemierza całą ekliptykę i poszczególne fazy Księżyca wypadają w różnych miejscach ekliptyki. W czasie całego roku do fotografowania Księżyca należy wykorzystać te dni, w których znajduje się na dużej wysokości nad horyzontem. Pierwszą kwadrę najlepiej fotografować w miesiącach wiosennych, pełnię w zimie, natomiast ostatnią kwadrę jesienią. W okresie letnim Księżyc wznosi się nisko nad horyzontem.

Tarcza Księżyca posiada na niebie zbyt małą średnicę kątową, aby przy użyciu obiektywu standardowego lub szerokokątnego zarejestrować na negatywie obraz zawierający jakiekolwiek szczegóły powierzchni. Taki obiektyw powoli najwyżej sfotografować Księżyc świecący nad horyzontem lub wykonać multiekspozycję ukazującą jego ruch na niebie. Aby uchwycić na zdjęciu Księżyca zarysy mórz konieczny jest przynajmniej mały teleobiektyw o ogniskowej około 135 - 200 milimetrów. Wyraźny obraz mórz i większych kraterów pozwoli uzyskać obiektyw o ogniskowej przynajmniej 500 milimetrów. Aby uchwycić na zdjęciu jak największą ilość szczegółów powierzchni Księżyca do jego fotografowania należy używać obiektywów o jak najdłuższej ogniskowej. Obiektywy fotograficzne wykorzystywane przez miłośników astronomii posiadają długość ogniskowej zwykle nie przekraczającą 1000 milimetrów, co w wielu przypadkach nie wystarcza do fotografowania drobnych szczegółów. Przy fotografowaniu Księżyca w celu zwiększenia skali odwzorowania często zamiast obiektywów stosuje się opisane poniżej układy optyczne.

W celu zwiększenia skali odwzorowania w astrofotografii stosuje się różnego rodzaju układy optyczne, w skład których wchodzą: instrument optyczny, np. luneta, teleskop lub lornetka oraz aparat fotograficzny z obiektywem lub bez.

* Układ ogniskowy - aparat fotograficzny bez obiektywu należy umieścić na miejscu okularu w ognisku instrumentu optycznego. Ogniskowa w tym przypadku jest równa długości ogniskowej obiektywu instrumentu optycznego. Dodatkowe zwiększenie ogniskowej zapewnić może umieszczenie telekonwertera pomiędzy aparatem a obiektywem. Ogniskowa tego układu wzrośnie tyle razy ile wynosi krotność telekonwertera, zwykle 2 lub 3 razy. Jeszcze dalsze wydłużenie ogniskowej jest możliwe poprzez umieszczenie pomiędzy telekonwerterem a aparatem fotograficznym jednego lub kilku pierścieni pośrednich stosowanych w makrofotografii.

* Układ pozaogniskowy - aparat fotograficzny z obiektywem standardowym należy umieścić za okularem instrumentu optycznego. Wypadkowa ogniskowa tego układu optycznego równa jest iloczynowi powiększenia instrumentu optycznego i długości ogniskowej obiektywu aparatu fotograficznego.

* Projekcja okularowa - aparat fotograficzny bez obiektywu należy umieścić za okularem instrumentu optycznego. Wypadkowa ogniskowa w tym przypadku zależy od odległości aparatu od okularu oraz od powiększenia instrumentu optycznego i można ją w szerokim zakresie zmieniać zbliżając i oddalając aparat od okularu, aż do uzyskania bardzo długich ogniskowych. Długość ogniskowej można wyliczyć ze wzoru: F' = F * [(d / f) - 1], gdzie F' - wypadkowa ogniskowa, F - ogniskowa obiektywu instrumentu optycznego, d - odległość okularu od negatywu, f - ogniskowa okularu, wszystkie wartości w jednakowych jednostkach, np. w milimetrach.

W każdym z tych układów optycznych światłosiłę obliczyć można dzieląc średnicę obiektywu instrumentu optycznego przez wypadkową ogniskową układu.

Do fotografowania Księżyca użyć można w zasadzie dowolnego kolorowego negatywu, jednak najbardziej odpowiednie do tego celu są filmy znanych firm o średniej czułości, najlepiej od 100 do 400 ISO, gdyż zapewnią one drobne ziarno oraz dobrą jakość zdjęcia.

Poza kraterami, górami i morzami bardzo efektownie wygląda światło popielate Księżyca. Jest ono widoczne na nieoświetlonej części naszego satelity w czasie, gdy znajduje się on w fazie sierpa (2 do 4 dni przed nowiem lub po nowiu). Ponieważ jasność światła popielatego jest niewielka, czas potrzebny do zarejestrowania go na kliszy musi być znacznie dłuższy niż w przypadku fotografowania części Księżyca bezpośrednio oświetlonej przez Słońce. W zależności od czułości filmu i światłosiły obiektywu może on mieć długość od kilku do kilkunastu sekund. Aby obraz Księżyca nie był poruszony, obiektyw należy umieścić na montażu paralaktycznym.

Światło popielate Księżyca sfotografowane 6 września 1999 roku około godziny 5:00 obiektywem 10/1000 na filmie o czułości 400 ISO z czasem ekspozycji 20 sekund. Aby uzyskać nieporuszony obraz Księżyca obiektyw został umieszczony na montażu paralaktycznym.

Osoby nie posiadające poza aparatem fotograficznym żadnego instrumentu optycznego także mogą zrobić ciekawe zdjęcia. Za pomocą obiektywu krótkoogniskowego można wykonać serię przedstawiającą część drogi Księżyca na niebie. Najlepiej do tego celu wykorzystać aparat fotograficzny dający możliwość wielokrotnej ekspozycji, jednak zwykłym aparatem także da się zrobić dobre zdjęcie. Aparat należy umieścić na statywie, ostrość ustawić na nieskończoność, przysłonę pozostawić otwartą i skadrować tak zdjęcie, aby Księżyc przesuwał się w stronę środkowej części zdjęcia. W odstępach kilkuminutowych należy zwalniać migawkę na ułamek sekundy lub odsłaniać na krótko obiektyw poprzez zdjęcie pokrywki.

Zdjęcie przedstawia zachód Księżyca sfotografowany 8 sierpnia 2000 roku w godzinach 22:00-0:05 obiektywem 11/29 na filmie Fuji 800 ISO. Obiektyw odsłaniany był na 1 sekundę w odstępach 5-minutowych.

Przy fotografowaniu Księżyca ważne jest dobranie odpowiedniego czasu naświetlania.
W przypadku robienia zdjęć na kliszy fotograficznej światłomierz wewnętrzny aparatu fotograficznego może okazać się zawodny, najlepiej więc posłużyć się odpowiednią tabelką czasów ekspozycji w zależności od czułości negatywu, światłosiły układu optycznego oraz fazy Księżyca.
Przy fotografowaniu aparatem cyfrowym kwestia doboru czasu naświetlania nie sprawia problemu, gdyż w każdym momencie można sprawdzić na wyświetlaczu czy wykonane zdjęcie jest prawidłowo naświetlone i razie konieczności dokonać korekty parametrów ekspozycji. Przydatna może być funkcja "histogram", w którą wyposażona jest duża część aparatów cyfrowych. Podobnie wygląda kwestia doboru parametrów ekspozycji przy wykorzystaniu kamer, np. internetowych do fotografowania Księżyca.
W większości przypadków czasy ekspozycji mają długość rzędu ułamka sekundy i nie jest konieczne fotografowanie z montażu paralaktycznego, lecz z nieruchomego statywu.

Kalkulator oblicza maksymalny czas naświetlania na kliszy fotograficznej, który można zastosować bez obawy o rozmazanie obrazu spowodowane ruchem obrotowym Ziemi.

» Wschody i zachody Księżyca
» Księżyc nad horyzontem
» Powierzchnia Księżyca
» Światło popielate Księżyca
» Zakrycia gwiazd przez Księżyc

» 1 | 2 | 3 | 4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 | 11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 | 18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 | 25 | 26 | 27

Słońce | Księżyc | Zaćmienia | Planety | Komety | Koniunkcje | Gwiazdy | Obiekty mgławicowe | Zjawiska